sanktuarium
historia sanktuarium
Książę Władysław Opolczyk przekazał w 1377 r. franciszkanom kościół Matki Bożej, istniejący poza murami miasta Sanoka. To usytuowanie kościoła było bardzo niebezpieczne z powodu częstych napadów, zwłaszcza tatarskich. Z tej racji siostra króla Kazimierza Wielkiego i królowa węgierska Elżbieta, przeniosła w 1384 r. siedzibę braci do miasta, gdzie został dla nich zbudowany kościół i klasztor. Kościół ten został w XVII w. całkowicie zniszczony przez pożar. Około 1676 r. zbudowano ponownie kościół i klasztor przy wydatnej pomocy podkomorzego sanockiego, Piotra Bala. I ten kościół zniszczył pożar w dniu 20 czerwca 1827 r. Tym razem odbudowano go dzięki ofiarności wiernych.
9 listopada 1845 r. w kościele ochrzczony został bł. ks. Zygmunt Gorazdowski, założyciel zgromadzenia Sióstr Józefitek, założyciel wielu dzieł charytatywnych we Lwowie. Na przełomie XIX i XX w. przez szereg lat kościół franciszkanów służył jako kościół parafialny i urzędował w nim proboszcz diecezjalny. Z chwilą wybudowania kościoła Przemienienia Pańskiego parafię tam przeniesiono. W latach 1946-52 w klasztorze sanockim miało siedzibę niższe seminarium, które w lipcu 1952 r. władze komunistyczne rozwiązały równocześnie ze wszystkimi małymi seminariami w Polsce. Zajęły wówczas pomieszczenia niższego seminarium i przekazały je na cele administracyjne Spółdzielni Inwalidów. Klasztor odzyskał je dopiero w latach osiemdziesiątych. 25 września 1956 r. gwardian o. Jakub Półchłopek skontaktował się z uwięzionym w Komańczy kardynałem Stefanem Wyszyńskim i ofiarował mu kopię obrazu Matki Bożej Pocieszenia. Po miesiącu ks. kardynał został zwolniony z internowania. 1 lipca 1969 r. ks. abp Ignacy Tokarczuk erygował parafię pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego.
6-7 lipca 1970 r. w parafii peregrynowały symbole obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej (obraz był przez władze komunistyczne internowany na Jasnej Górze). W latach 70. kościół został wewnątrz i na zewnątrz osuszony i odnowiony.
4 kwietnia 1993 r. odsłonięto po renowacji czczony obraz Matki Bożej Pocieszenia. W ostatnich latach ponownie odnawiano kościół, w tym także ołtarze. 12 maja 1996 r. franciszkanie zorganizowali uroczystość 400-lecia kultu Matki Bożej Pocieszenia, na którą przybyli m.in. kardynał Józef Glemp, Prymas Polski i Nuncjusz Apostolski abp. Józef Kowalczyk. W r. 1997 odnowiono w prezbiterium kościoła polichromię, którą namalował artysta malarz Władysław Lisowski w latach 30. XX w. W latach 1998-1999 w kaplicy św. Franciszka zostały przeprowadzone prace archeologiczne i konserwatorskie. Odkryto wtedy cmentarzysko średniowieczne, a w kaplicy XVIII-wieczne polichromie. Największym odkryciem by40 znalezienie kamiennych murów z XIV w., co potwierdziło obecność franciszkanów i kościoła w obrębie miasta już pod koniec XIV w. W 1998 r. przy klasztorze franciszkańskim w Sanoku odbyło się I spotkanie ekumeniczne. Odtąd są one organizowane nieprzerwanie. W latach 2000-2004 kontynuowano prace konserwatorskie i remontowe. W kościele odnowiono ołtarz i obraz św. Antoniego Padewskiego, ołtarz i obraz Matki Bożej Pocieszenia. 28-29 lipca 2003 r. w parafii odbyła się peregrynacja kopii Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. W roku 2004 dokonano grunłownej renowacji kaplicy św. Maksymiliana Kolbego. Jest to wotum franciszkanów i mieszkańców ziemi sanockiej w Roku Św. Maksymiliana, w 150. rocznicę ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP oraz w 1. rocznicę nawiedzenia parafii przez obraz Matki Boskiej Częstochowskiej (28-29 VII 2003). W bocznej kaplicy, w tzw. „Ogrójcu”, wykonano ołtarz ku czci św. ks. Zygmunta Gorazdowskiego. Arcybiskup Józef Michalik dekretem z 19 marca 2005 r. ustanowił to miejsce sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia — Pani Ziemi Sanockiej, celem pogłębienie i ożywienie religijności maryjnej w tym miejscu.
